Nieuws

Nieuwe richtlijnen voor behoud historische stolpboerderijen Noord-Holland

Het aantal kenmerkende stolpboerderijen in Noord-Holland neemt geleidelijk aan af.

Dit is een groot verlies voor de identiteit van het Noord-Hollandse landschap waarvoor deze stolpen beeldbepalend zijn. Voor het behoud en de bescherming van dit unieke erfgoed heeft provincie Noord-Holland samen met 15 gemeenten richtlijnen ontwikkeld.

Gedeputeerde Cultureel erfgoed Jelle Beemsterboer: “Voor veel mensen zijn de kenmerkende Noord-Hollandse Stolpboerderijen een onmiskenbaar onderdeel van ons erfgoed. Het laat ons zien waar we vandaan komen, en het vertelt het verhaal over de ontwikkeling van onze samenleving, de agrarische bedrijfsvoering en het landgebruik. Dankzij de nieuwe richtlijnen kunnen stolpboerderijen beter beschermd worden. Dit is belangrijk zodat deze rijke geschiedenis behouden blijft en we het kunnen doorgeven aan de volgende generaties.”

Waarderingskaart en richtlijnen

In Noord-Holland staan bijna 5.000 historische stolpboerderijen, van vóór 1966. Onderzoek in opdracht van de provincie toont aan dat de verschillen tussen gemeenten heel groot zijn als het gaat om behoud van deze waardevolle en karakteristieke boerderijen. De wens van veel gemeenten was daarom om gezamenlijk eenduidige richtlijnen te ontwikkelen, zodat zij meer mogelijkheden hebben om de stolpboerderijen beter te behouden. Bijvoorbeeld door ze een andere functie te geven en daarmee het hergebruik van stolpen aantrekkelijker te maken.

Eerder lanceerde de provincie een waarderingskaart, waarop te zien is waar de stolpen precies staan en welke daarvan waardevol zijn om te behouden. Een deel van dit bijzondere erfgoed is al beschermd als monument, maar voor het behoud van het grotere deel onbeschermde stolpen zijn nu de nieuwe richtlijnen ontwikkeld. De richtlijnen bestaan uit verschillende voorbeeldregels die gemeenten in hun omgevingsplan kunnen overnemen, zodat de karakteristieken van de stolpboerderij en het stolpenerf zoveel mogelijk behouden kunnen blijven bij ontwikkelingen in de toekomst.

De gezamenlijk opgestelde richtlijnen zijn opgenomen als bijlage van de Noord-Hollandse Waarderingskaart voor Stolpboerderijen. Meer informatie: Noord-Hollandse waarderingskaart voor stolpboerderijen

Stolp op de kaart

Op de website van de Boerderijenstichting Noord-Holland kunt u in de Beeldbank zoeken naar specifieke stolpboerderijen. Voer het adres in of kies voor bijvoorbeeld de gemeente of het boerderijtype. De Beeldbank wordt actief bijgehouden door de Boerderijenstichting maar ook door eigenaren en historische verenigingen. Als u mutaties heeft zijn deze altijd heel welkom!

De provincie Noord-Holland ziet de stolpboerderij als icoon van het Noord-Hollandse landschap en heeft in de periode 2021-2022 een proviciebrede inventarisatie van alle nog bestaande stolpboerderijen gedaan. De resultaten zijn terug te vinden in een Storymap waar niet alleen de stolpen op de kaart zijn gezet maar ook  categorieën zoals de stolp in het landschap en stolpverhalen zijn terug te vinden. Neem een kijkje via Noord-Hollandse waarderingskaart voor stolpboerderijen.

Steek geen vuurwerk rondom stolpen af!

Erfgoedvereniging Bond Heemschut, de Boerderijenstichting Noord-Holland ‘Vrienden van de Stolp’ en het Westfries Genootschap roepen Noord-Hollanders op geen vuurwerk af te steken rondom stolpboerderijen en andere panden die met riet zijn gedekt. Zo moet brand worden voorkomen. Vorig jaar brandde een stolpboerderij in Berkhout af door vuurwerk.

Vuurwerk, en met name vuurpijlen, zorgen voor brandgevaarlijke situaties bij het afsteken rondom rietgedekte stolpboerderijen, molens en andere gebouwen met rieten daken. Een vuurpijl kan in het riet vast komen te zitten en zo brand veroorzaken. Erfgoedvereniging Bond Heemschut, de Boerderijenstichting Noord-Holland ‘Vrienden van de Stolp’ en het Westfries Genootschap hopen daarom dat Noord-Hollanders een veilige afstand van 75 meter in acht nemen. Daarbij is het ook van belang te letten op de windrichting.

Eigenaren van stolpboerderijen en andere rietgedekte gebouwen kunnen ook maatregelen nemen. Zo wordt aangeraden om het riet zelf nat te spuiten, bij voorkeur meerdere keren op een dag. Het riet raakt zo verzadigd door vocht en is daarmee veel minder vatbaar voor brand door vuurwerk.

Erfgoedvereniging Bond Heemschut, de Boerderijenstichting Noord-Holland ‘Vrienden van de Stolp’ en het Westfries Genootschap roepen verder gemeenten op vuurwerkvrije zones in te richten in gebieden met veel rietgedekte panden.

Aanbieding Petitie Red de Stolp aan provinciale commissie

Op de Stolpendag op 28 juni hebben de initiatiefnemers de petitie “Red de Stolp” aangeboden aan de Statenleden Tom Buijtendorp (D66) en Nico Papineau Salm (PvdA) om aandacht te vragen voor het behoud van de Noord-Hollandse stolpen. Daarbij het verzoek om de petitie door te geven aan Provinciale Staten. Met de petitie wordt gevraagd om maatregelen en budget om de kenmerkende stolpen in het Noord-Hollandse landschap te behouden.

De Provincie Noord-Holland heeft onlangs de stolpen opgenomen in de vernieuwde Leidraad voor landschap en cultuurhistorie. Erfgoedvereniging Bond Heemschut, de Boerderijenstichting Noord-Holland ‘Vrienden van de Stolp’ en het Westfries Genootschap vragen echter opnieuw aandacht gezien de omvang van de opgave.

Er zijn 2250 handtekeningen verzameld op petities.nl om dit signaal te versterken.

Ook Fred Kramer (GroenLInks) ziet de urgentie om het beleid voor behoud van de stolpen opnieuw te bekijken en zo nodig te versterken. Marco Wiesehahn (VVD) vind het verstandig om binnenkort met de Staten het gesprek aan de te gaan over de toekomst van de stolp in Noord-Holland.

Op 9 juli hebben de vier Statenleden gezamenlijk de 2292 petities aan Rosan Kocken, voorzitter van de commissie Economie, Energie & Bestuur aangeboden. De vier genoemde partijen zullen een discussienota opstellen voor het bespreken van de petitie in de eerste commissievergadering na de zomervakantie. Deze vindt plaats op 17 september.

Fotowedstrijd ‘Fotografeer een Stolp’ om stolpen in beeld te brengen

Wie maakt de mooiste foto van een stolpboerderij? Erfgoedvereniging Bond Heemschut, de Boerderijenstichting Noord-Holland ‘Vrienden van de stolp’ en het Westfries Genootschap houden van 21 april tot 25 juni de fotowedstrijd ‘Fotografeer een Stolp’, dit in het kader van de campagne Red de Stolp. De winnaar mag een weekend overnachten in een unieke stolpboerderij in Julianadorp.

De stolpboerderij wordt wel de ‘piramide van het Noorden’ genoemd en hoort onlosmakelijk bij het Noord-Hollandse landschap. Maar het gaat niet goed met de stolp. Het provinciale landschap was 70 jaar geleden maar liefst 10.000 stolpboerderijen rijk, ondertussen is dit aantal gehalveerd.

De stolpboerderij laat zich prachtig vangen in beeld. Daarom schrijven de organiserende verenigingen deze fotowedstrijd uit. Iedereen wordt opgeroepen een mooie foto van een stolpboerderij te maken en die in te sturen via dit formulier. De context, de manier waarop en de plaats maken niks uit; als de stolpboerderij maar een hoofdrol speelt. Dat betekent dat foto’s van de binnenkant van een stolp ook mee mogen doen, mits de stolp een hoofdrol speelt.

De actie loopt van 21 april tot 25 juni via dit formulier. De winnaars worden eind juni bekendgemaakt. De hoofdprijs is een overnachting voor twee personen voor twee nachten in de stolpboerderij Tulpen & Zo in Julianadorp. De winnaar van de tweede prijs mag voor 150 euro uit eten in restaurant de Bokkesprong in Groet (uiteraard ook een stolpboerderij) en de derde prijswinnaar krijgt een boekenbon van 50 euro.

Bouw een eigen stolp (van papier)

Wie altijd een eigen stolpboerderij zou willen bezitten, krijgt daar nu de kans voor. De Historische Vereniging Alkmaar heeft een bouwplaat van een stolp op de website gezet.

In het kader van de actie ‘Red de Stolp’ biedt de Vereniging een eenvoudig bouwpakket aan voor de leerlingen van het basisonderwijs en de brugklas van het voortgezet onderwijs. “De foto’s laten zien wat voor leuke werkstukken er mee gemaakt kunnen worden. De eigen fantasie van de kinderen kan veel toevoegen aan het bouwpakket.”

Het bouwpakket, foto’s en de actie zijn hier te vinden.

Teken voor de stolp!

Wie kan de mooiste stolpboerderij tekenen? Nu de iconische stolp onder druk staat, schrijven de actievoerders van Red de Stolp een kleurwedstrijd uit voor basisscholieren in Noord-Holland. Wie de mooiste stolp kan tekenen, mag met een luchtballon een tochtje maken. Ook wordt de hele klas verwelkomd voor een bezoek aan de museumboerderij West-Frisia. Daar kunnen de klassen zien hoe er vroeger in zo’n stolpboerderij werd gewoond en gewerkt. Voor zes andere klassen is de leskist van de boerderijenstichting Noord-Holland ‘Vrienden van de Stolp’ beschikbaar. 23 juni 2018 is de prijsuitreiking.

De wedstrijd is voor groep 7. Wilt u ook meedoen met de actie, maar bent u nog niet benaderd? U kunt uw klas tot 31 maart 2018 aanmelden. Belt u dan met Heemschut op 020-6225292.

De voorwaarden voor de tekenwedstrijd zijn hier te downloaden.

Druk bezochte bijeenkomst Red de Stolp

Tientallen historische verenigingen in Noord-Holland zijn vrijdag samengekomen om de problemen rondom stolpboerderijen te bespreken. Op een speciale middag werd uitgebreid stilgestaan bij het jaarlijks verdwijnen van tientallen stolpboerderijen uit het Noord-Hollands landschap.

Erfgoedvereniging Bond Heemschut, de Boerderijenstichting Noord-Holland ‘Vrienden van de Stolp’ en het Westfries Genootschap kijken met tevredenheid terug op de bijeenkomst in het gemeentehuis van de Beemster. De drie partijen voeren sinds december actie onder de noemer ‘Red de Stolp’.

Vertegenwoordigers van de historische verenigingen werden tijdens de middag bijgepraat over het fenomeen stolpboerderij, de actuele stand van zaken, de nut en noodzaak van actievoeren en er werd plenair gebrainstormd over maatregelen die genomen kunnen worden om de stolpboerderij beter te beschermen. Ook wethouder Zeeman van de gemeente Beemster was bij de bijeenkomst aanwezig en deed actief mee in de werksessies.

De campagne Red de Stolp loopt nog tot juni. Onderdeel van de campagne is de publiekspetitie om politiek op te roepen betere beschermingsmaatregelen te nemen. De petitie is inmiddels al meer dan 1500 keer getekend.